اهمیت موقعیت جغرافیایی

دو پایتختی بودن جلایریان (بغداد و تبریز) تنها یک انتخاب سیاسی نبود. این موقعیت به آنها امکان می‌داد تا بر دو مسیر مهم تجاری تسلط داشته باشند: مسیر شمالی-جنوبی از قفقاز به خلیج فارس، و مسیر شرقی-غربی از ایران به آناتولی. همین موقعیت استراتژیک، سبب شکل‌گیری محیطی چندفرهنگی شد که در هنر این دوره انعکاس یافت.

تحول در هنر کتاب‌آرایی

مکتب جلایری صرفاً یک سبک نگارگری نبود؛ بلکه نوعی انقلاب در هنر کتاب‌آرایی محسوب می‌شود. برای نخستین بار، تصویر از نقش تزئینی فراتر رفت و به عنصری مستقل در روایت داستان تبدیل شد. این نوآوری بعدها اساس مکاتب تیموری و صفوی قرار گرفت.

مسئله جانشینی

نظام حکومتی جلایریان از یک تناقض اساسی رنج می‌برد: آنها سنت‌های ترکی-مغولی را در نظام جانشینی حفظ کردند، اما همزمان از نظام دیوانسالاری ایرانی بهره می‌بردند. این دوگانگی در لحظات بحرانی، به ویژه در رویارویی با تیمور، به تضعیف حکومت انجامید.

حلقه مفقوده تاریخ موسیقی

رساله‌های موسیقی نوشته شده در دربار جلایری، به ویژه آثار عبدالقادر مراغی، پل ارتباطی مهمی بین موسیقی کهن ایرانی و دوره‌های بعد است. این رساله‌ها نه تنها نظریه‌های موسیقی، بلکه شیوه‌های اجرا و ساخت سازها را نیز حفظ کرده‌اند.

میراث سیاسی

الگوی حکومتی جلایریان در مدیریت قلمرو چندفرهنگی و حفظ توازن بین عناصر ترکی، ایرانی و عربی، بعدها توسط عثمانی‌ها و صفویان مورد توجه قرار گرفت. آنها نشان دادند که چگونه می‌توان ضمن حفظ هویت ترکی حکومت، از ظرفیت‌های فرهنگی و اداری ایرانی بهره برد.