حقیقت دوران گذار

دوره حدفاصل بین مرگ ملکشاه (۱۰۹۲) تا به قدرت رسیدن سنجر (۱۱۱۸) یکی از پیچیده‌ترین دوره‌های تاریخ سلجوقیان است که در آن چندین مدعی قدرت همزمان حکومت می‌کردند. این دوره نقطه عطفی در شروع افول قدرت سلجوقیان محسوب می‌شود.

حقیقت نظام اقطاع

نظام اقطاع که در دوره سلجوقی رواج یافت، اگرچه در کوتاه‌مدت به تقویت قدرت نظامی کمک کرد، اما در درازمدت یکی از عوامل تضعیف قدرت مرکزی شد. این نظام باعث شد امیران محلی قدرت زیادی پیدا کنند و به تدریج از فرمان مرکز سرپیچی کنند.

حقیقت نقش نظام‌الملک

نقش خواجه نظام‌الملک در شکل‌گیری نظام اداری و آموزشی سلجوقیان بسیار فراتر از یک وزیر معمولی بود. نظامیه‌ها که به دستور او تأسیس شدند، نخستین شبکه منسجم دانشگاهی در جهان اسلام محسوب می‌شوند.

حقیقت نبرد ملازگرد

پیروزی در نبرد ملازگرد (۱۰۷۱) صرفاً یک پیروزی نظامی نبود؛ این نبرد مسیر تاریخ آناتولی را تغییر داد و زمینه‌ساز شکل‌گیری امپراتوری عثمانی در قرن‌های بعد شد.

حقیقت لقب سلطان

مفهوم "سلطان" به شکل امروزی آن، در دوره سلجوقیان تثبیت شد. پیش از آن، این لقب کاربرد محدودتری داشت.

حقیقت هویت فرهنگی

علی‌رغم اینکه سلجوقیان خود از قبایل ترک بودند، نقش بسزایی در گسترش و تثبیت فرهنگ و زبان فارسی داشتند. این امر نشان‌دهنده پیچیدگی مفهوم هویت در تاریخ ایران است.